چند سالي است كه رقمي تحت عنوان ماليات بر ارزش افزوده به رقم نهايي خريد كالا و خدمات در كشور اضافه شده است. به اين منظور روي قيمت تعيين شده يك كالا يا خدمات درصدي (در حال حاضر 9 درصد) محاسبه شده و به اين قيمت اضافه شده و از خريدار اخذ ميگردد سپس در فواصل معين (هر سه ماه يكبار، ظرف 15 روز از آغاز سه ماهه جديد) توسط فروشنده به اداره امور ماليات بر ارزش افزوده پرداخت ميگردد.
آنچه به آن ارزش افزوده اطلاق ميشود، تفاوت نرخ توليد كالا با نرخ فروش آن ميباشد. يعني قيمت نهايي يك محصول را منهاي هزينههاي توليد آن ميكنند و ارزش افزوده را حساب ميكنند. حال درصدي را به عنوان ماليات بر ارزش افزوده حساب كرده و اظهارنامه ارزش افزوده را به صورت خوداظهاري بر اساس اين ارقام پر كرده و مبلغ را به اداره ماليات پرداخت ميكنند. اگر فروشنده خود ماليات بر ارزش افزودهاي را به عنوان خريدار به تامينكنندگان خود پرداخت كرده باشد ميبايست آن را از ارزش افزوده دريافتي كم كرده و مابهالتفاوت را به دارايي پرداخت كند.
محاسبه ارزش افزوده سخت نيست. كافيست به هر قيمتي كه به مشتري اعلام ميكنيم 9 درصد آن را نيز اضافه كرده و از مشتري بگيريم. براي ثبت حسابداري ارزش افزوده در اسناد نرم افزار حسابداري خود مي بايست ابتدا مشتري را با استفاده از كدينگ حسابداري "حسابها و اسناد دريافتي/بدهكاران تجاري" و معين 2 يا تفصيلي آن مشتري به ميزان كل مبلغ فاكتور فروش بدهكار كرده، سپس حساب "فروش" را با رقم خالص فروش نرم افزار بستانكار نموده و بعد حساب ارزش افزوده را به صورت "ساير حسابها و اسناد پرداختني/ماليات بر ارزش افزوده" با رقم مربوط به ارزش افزوده بستانكار كنيم كه در اين صورت سند حسابداري ما تراز ميگردد. در زير اين ثبت حسابداري را مشاهده ميكنيد:
(بدهكار)حسابها و اسناد دريافتي/بدهكاران تجاري (تفصيلي خريدار)
(بستانكار)فروش كالا
(بستانكار)ساير حسابها و اسناد پرداختي/ماليات بر ارزش افزوده
پس از پايان هر سه ماه يك فصل از سال، موعد پرداخت ارزشافزودههاي اخذ شده فرا ميرسد. مودي 15 روز فرصت دارد با مراجعه به سايت ارزش افزوده به نشاني evat.com و ورود به حساب كاربري خود اظهارنامه ارزش افزوده آن فصل را تكميل و سپس با دريافت برگه پرداخت ماليات و عوارض به صورت الكترونيكي يا مراجعه به بانك ارزش افزوده خود را پرداخت كند.
طي اطلاعيه جديد ماليات بر ارزش افزوده، تمام شركتهايي كه تا به حال در فراخوانهاي اعلام شده براي ثبت نام و پرداخت ارزش افزوده نبودهاند، ميبايست از اول مهرماه 95 نسبت به دريافت ارزش افزوده و محاسبات بعدي آن اقدامات لازم را انجام دهند. پس از ثبت نام ارزش افزوده گواهي ارزش افزوده به نام شركت صادر ميگردد كه ميبايست در جلوي ديد مشتريان و خريداران شركت نصب گردد. درخواست صدور و تمديد اين گواهينامه به صورت الكترونيكي و از طريق همين سايت evat انجام ميگردد.